ارزیابی عملکرد: ابزار کلیدی در فرهنگ‌سازی سازمانی
ارزیابی عملکرد: ابزار کلیدی در فرهنگ‌سازی سازمانی
در میان تمامی نظام‌ها و سیستم‌های مدیریت منابع انسانی، هیچ‌کدام به اندازه "نظام ارزیابی عملکرد" یا به تعبیر مدرن‌تر آن "مدیریت عملکرد کارکنان" قدرت، نفوذ و اثرگذاری بر فرهنگ سازمانی ندارند. ارزیابی عملکرد، نه تنها به عنوان معیاری برای سنجش کارآیی و بهره‌وری کارکنان عمل می‌کند، بلکه به عنوان یک ابزار استراتژیک برای شکل‌دهی به فرهنگ و رفتارهای سازمانی نیز به کار می‌رود.
اهمیت معیارهای ارزیابی عملکرد
معیارهایی که برای ارزیابی عملکرد کارکنان انتخاب و اعلام می‌کنیم، بسیار تعیین‌کننده هستند. این معیارها اگر به درستی انتخاب شوند، به درستی اندازه‌گیری شوند و به نظام‌های پاداش سازمان متصل گردند، می‌توانند نتایج چشمگیری به دنبال داشته باشند. معیارهای ارزیابی نه تنها عملکرد فردی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه می‌توانند جهت‌گیری‌های رفتاری کل سازمان را تغییر دهند و به سمت اهداف و استراتژی‌های مطلوب هدایت کنند.
تأثیر تغییر معیارهای ارزیابی
یکی از نمونه‌های بارز تأثیرگذاری معیارهای ارزیابی، تجربه سازمان زندان‌های انگلستان است. سال‌ها پیش، رئیس وقت این سازمان، معیار "فرار نکردن زندانی" را به عنوان شاخص اصلی ارزیابی عملکرد زندان‌ها تعیین کرده بود. این معیار باعث شد تا تمام تلاش‌ها و منابع زندان‌ها صرف جلوگیری از فرار زندانیان شود. بودجه، آموزش‌ها و فعالیت‌های روزمره کارکنان زندان همه در جهت این هدف سازمان‌دهی شدند. این رویکرد، رفتارها و اولویت‌های کارکنان زندان را به طور کامل شکل داده بود.
اما با بازنشستگی این رئیس و آمدن رئیس جدید، تغییر ساده‌ای در معیار ارزیابی عملکرد به وقوع پیوست که تاثیرات عمیقی بر فرهنگ و استراتژی زندان‌ها داشت. رئیس جدید معیار ارزیابی عملکرد را به این تغییر داد: "زندانیان تا یک سال پس از آزادی نباید دوباره مرتکب جرم شوند و به زندان بازگردند." این تغییر معیار باعث شد تا رفتارها و تلاش‌های سازمان به سمت بازسازی روحی، فکری و مهارتی زندانیان متمرکز شود. بودجه‌ها به جای جلوگیری از فرار، به بازسازی شخصیت و مهارت‌آموزی زندانیان اختصاص یافت و کارکنان زندان آموزش‌های جدیدی دریافت کردند تا بتوانند در این راستا بهتر عمل کنند.
نقش ارزیابی عملکرد در تغییر فرهنگ سازمانی
تجربه سازمان زندان‌های انگلستان نشان می‌دهد که چگونه یک تغییر در معیارهای ارزیابی عملکرد می‌تواند منجر به تغییر در فرهنگ سازمانی شود. اگر یک سازمان می‌خواهد فرهنگ خود را تغییر دهد و رفتارهای جدید و مثبت را جایگزین رفتارهای موجود کند، هیچ ابزاری قوی‌تر از "ارزیابی عملکرد کارکنان" ندارد.
معیارهای ارزیابی عملکرد باید به دقت و در راستای نیازها و اهداف سازمان تعیین شوند. این معیارها باید نه تنها عملکرد کارکنان را ارزیابی کنند، بلکه باید به گونه‌ای طراحی شوند که رفتارهایی که سازمان به دنبال ترویج آنهاست، تقویت شوند. از سوی دیگر، پاداش‌ها و تشویق‌ها نیز باید به صورت جدی و منظم به کارکنانی اختصاص یابد که به این معیارها پای‌بندی عملی و جدی دارند.
نتیجه‌گیری
ارزیابی عملکرد کارکنان، ابزاری قدرتمند برای فرهنگ‌سازی در سازمان است. اگر معیارهای ارزیابی به درستی انتخاب و به خوبی اجرا شوند، می‌توانند فرهنگ سازمانی را به سرعت و به طرز مؤثری تغییر دهند. مدیران باید از این ابزار به عنوان یکی از اصلی‌ترین وسایل برای هدایت سازمان به سوی اهداف استراتژیک خود استفاده کنند. معیارهای ارزیابی عملکرد، اگر به درستی به کار گرفته شوند، نه تنها به بهبود عملکرد فردی و سازمانی منجر می‌شوند، بلکه به عنوان ابزاری برای شکل‌دهی و تقویت فرهنگ سازمانی نیز عمل می‌کنند.
چگونه کارمندان را در جهت اهداف سازمانی هدایت کنیم؟
