قرارداد بین المللی
قرارداد بین المللی
قرارداد بین المللی چیست؟
قراردادهای بین المللی آغاز ارتباط، همکاری و تعهدات رسمی بین دو یا چند شرکت از کشورهای مختلف است.در واقع منظور از قرارداد بین‌المللی قراردادی است که حداقل یک بخش آن خارجی باشد. به عنوان مثال یک یا تعدادی از طرفین خارجی باشند، تابعیت طرفین متفاوت باشد و محل انعقاد یا اجرای آن، خارج از کشور حداقل یکی از طرفین باشد. به طور کلی هر قرارداد بین‌المللی شامل دو یا چند طرف است و تعیین و مشخص کردن دقیق طرفین در عقد قرارداد بین المللی بسیار حائز اهمیت است.
ارکان قرارداد بین المللی
آشنایی به قوانین در تنظیم متن قرارداد به ویژه قرارداد تجاری بین المللی یکی از مهم‌ترین مراحل در تنظیم قراردادها است. عدم بروز اختلاف، ضرر و زیان را برای طرفین قرارداد کاهش می‌دهد.قراردادهای بین‌المللی تجاری ممکن است در رابطه با خرید و فروش، جابجایی کالا و ضمانت نامه‌های مربوط به آن تنظیم گردد. به دلیل اهمیت شناخت ارکان قرارداد بین المللی در انتخاب نحوه عقد قرارداد، در ادامه مقاله به بررسی مهم‌ترین ارکان انواع قرارداد تجاری بین‌المللی می‌پردازیم.
- طرفین قرارداد بین المللی
قرارداد بین المللی مانند سایر قراردادها از دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی تشکیل می‌شود که بسته به تعداد طرفین، آن قرارداد را دو یا چند جانبه می‌نامند. طبق قانون مدنی کشور، اهلیت حقوقی طرفین قرارداد به معنای این‌که هر دو طرف در قرارداد باید دارای ویژگی‌ها و شرایطی باشند که قادر به معامله و انعقاد قرارداد باشند، در عقد قرارداد بسیار حائز اهمیت است و طرفین قرارداد باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.
به همین خاطر هنگام ثبت قرارداد، ارائه مشخصات کامل و مستندات اثبات اهلیت طرفین بسیار مهم است. اطلاعاتی مانند نام، مشخصات، نشانی طرف‌های قرارداد و نماینده قانونی طرفین در زمان ثبت قرارداد بررسی و ثبت خواهند شد.
- موضوع قراردادهای بین المللی
مهم‌ترین بخش قراردادها که لازم است به صورت دقیق تعیین شود، تبیین موضوع قرارداد است. این مورد مشخصات کامل موضوعات مورد تعهد قرارداد را تعیین می‌کند.موضوع قرارداد با توجه به نوع و زمینه‌کاری مورد نظر طرفین ممکن است انواع مختلفی داشته باشد.
در صورتی که موضوع قرارداد بین‌المللی تولید و تامین کمی و کیفی کالا باشد، ابتدا باید لیست دقیق کالا، تعداد و در صورت لزوم خدمات پس از فروش آن به دقت مشخص شود.در مواردی که موضوع عقد قرارداد بین‌الملل ارائه خدمات باشد، تعیین نوع و محل ارائه خدمات باید به صورت واضح انجام شود.
- مدت قرارداد بین المللی
تعیین بازه زمانی و مدت قرارداد برای انجام تعهدات و مفاد قرارداد بسیار مهم است. مدت قراردادهای بین‌المللی با توجه به موضوع قرارداد، بررسی، محاسبه و تعیین خواهد شد.گاهی مدت قرارداد بین‌المللی، با توجه به نوع قرارداد و مشکلات و اتفاقات پیش‌بینی نشده، تغییر خواهد کرد. بنابراین بررسی کامل شرایط تاثیرگذار و پیش‌بینی زمان قرارداد با توجه به این موارد در انجام تعهدات قرارداد بسیار حائز اهمیت است.
- تعهدات قرارداد بین المللی
متناسب با نوع و موضوع قرارداد بین‌المللی، تعهدات و مسئولیت‌های طرفین متفاوت خواهد بود. به طورکلی تعهدات طرفین قرارداد به ویژه قراردادهای بین‌المللی را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
تعهدات مالی طرفین
تعهدات زمانی مرتبط با قرارداد
تعهدات خدمات پس از اتمام قرارداد
تعهدات مربوط به رعایت قوانین و قواعد حسن انجام کار
تعهدات ویژه رعایت اصول ایمنی کار و کنترل کمی و کیفی
- مباحث مالی در قرارداد بین المللی
با در نظرگرفتن اهمیت مباحث مالی در قراردادهای بین المللی برای طرفین، سیاست‌های مدیریت مالی طرفین دنبال‌کننده اهداف خاصی است که هر کدام در راستای تامین، کنترل و برنامه‌ریزی منابع مالی طرفین برای قرارداد خواهد بود.
اهدافی مانند اطمینان از مدیریت بودجه طرفین قرارداد، بازگشت سود نهایی پیش‌بینی شده به هر دوطرف قرارداد، برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از منابع مالی طرفین، رعایت تعهدات و امنیت سرمایه گذاری که مهم‌ترین هدف سرمایه‌گذاران است.این موارد با استفاده از برنامه ریزی درست طرفین، موجب ایجاد یک ساختار منظم مالی برای قرارداد بین المللی خواهد شد.
- تضمین قرارداد بین المللی
استفاده از ضمانت نامه با هدف تضمین قراردادهای بین‌المللی برای تایید و تضمین اجرای تعهدات بسیار مهم است. این ضمانت نامه‌ها در انواع مختلف مانند ضمانت نامه‌های بانکی و انواع پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع قرارداد بین المللی
بررسی انواع قراردادهای بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است. قراردادهای تجاری بین‌المللی از انواع مختلفی تشکیل شده است. در ادامه انواع قرارداد بین‌المللی را با هم بررسی خواهیم کرد.
- قرارداد فروش بین المللی
قرارداد فروش بین‌الملل (International sales contracts)، در واقع توافقنامه‌ای بین خریدار و فروشنده است که در آن طرفین معامله، کالاها یا خدمات در حال فروش، شرایط و ضوابط فروش و بهایی که باید پرداخت شود را مشخص می‌کنند.
قرارداد فروش بین‌المللی مهم‌ترین نوع از قراردادهای بین‌المللی به حساب می‌آید. فروش بین‌المللی اغلب از طریق ایجاد نمایندگی، شعبه رسمی و توسط توزیع کنندگان مستقیم فروشنده اتفاق خواهد افتاد، اما در مواردی نیز می‌توان از شرکت‌های فرعی در کشور مقصد جهت مدیریت فروش استفاده کرد.
- قرارداد توزیع بین‌المللی
IDA مخفف قرارداد توزیع بین‌الملل (International distribution agreement) است. قرارداد توزیع بین‌الملل از انواع قرارداد بین‌المللی را می‌توان از اساسی‌ترین معاهده‌های تجارت بین‌الملل دانست.
طبق قوانین و مقررات تجارت جهانی در این نوع قراردادها، طرف توزیع‌کننده قرارداد فقط اجازه و امتیاز توزیع انحصاری خدمات یا کالای طرف دیگر را داشته و حقوق مادی و معنوی موضوع قرارداد در اختیار تولیدکننده خواهد بود.
- قرارداد آژانس بین المللی
در این نوع قرارداد، یک شخص حقیقی یا حقوقی به عنوان نماینده به نمایندگی از شرکت یا شخص دیگری عمل می‌کند. در واقع در قرارداد آژانس بین‌المللی، آژانس مورد قرارداد به طور مداوم، در ازای دریافت پاداش، فعالیت‌های تجاری یا عملیات دیگری را به نمایندگی از طرف دیگر و بعنوان یک واسطه مستقل انجام می‌دهد. حقوق و دستمزد نمایندگان فروش در قرارداد آژانس بین‌المللی اغلب از طریق کمیسیون فروش شرکت تعیین می‌شود.
- قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی
تولیدکنندگان زمانی اقدام به عقد قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی می‌کنند که نیاز به توسعه و افزایش فروش محصول یا خدمت خود در یک بازار خاص خارجی دارد. در واقع قرارداد نمایندگی فروش بین‌المللی به نماینده فروش اجازه می‌دهد تا از طرف شرکت تولیدکننده مذاکرات تجاری را انجام دهد و برای فروش قرارداد امضا کند.
- قرارداد تامین مالی بین‌المللی
قرارداد تامین مالی بین‌المللی برای ایجاد موافقت نامه‌های بلند مدت بین تولیدکننده و مشتری آن برای عرضه محصولات با قیمت از پیش تعیین شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.به طور کلی در قرارداد تامین مالی بین المللی دو طرف بر سر فروش مقداری مشخص از کالا و خدمات در بازه زمانی معین، ماهیانه یا هر سه ماهه و مانند آن به توافق می‌رسند. در قرارداد Finance محدوده قیمت و همچنین محدوده تعداد محصول و تعداد جایگزین جهت تنظیم قیمت در پایان قرارداد، تعیین می‌گردد.
- قرارداد تولید بین المللی
در قرارداد تولید بین‌المللی یا به اختصار IMC (International Manufacturing Contract)، شرکت مرجع کلیه دانش، تجهیزات، استراتژی‌ها و موارد مورد نیاز برای فرآیند تولید را در اختیار شرکت تولید کننده قرار می‌دهد.این مدل قرارداد بین‌المللی اغلب برای تولید محصولات غذایی، پوشاک، لوازم خانگی، اسباب بازی، لوازم الکترونیکی، خودرو و قطعات خودرو و موارد مشابه دیگر استفاده می‌شود.
- قرارداد ارائه خدمات بین المللی
قرارداد ارائه خدمات بین‌المللی اشتراکات بسیار زیادی با قرارداد تولید بین‌المللی دارد. طبق قرارداد ارائه خدمات بین‌المللی، ارائه دهنده خدمات اقدام به ارائه خدمات در کشور دیگر می‌کند.این قرارداد به گونه‌ای تنظیم می‌شود که ارائه طیف وسیعی از خدمات مانند: مدیریت کسب و کار، خدمات مهندسی، فناوری، نرم افزار، تبلیغات، تحقیقات بازاریابی، آموزش و موارد مشابه دیگر را تسهیل می‌کند.
- قرارداد استراتژیک بین المللی
قرارداد استراتژیک بین‌المللی به معنای دستیابی به مزایای مشترک از طریق تشکیل یک اتحاد استراتژیک بین دو شرکت که ممکن است اهداف متمایزی داشته باشند. در واقع در مواردی مانند انجام یک پروژه تحقیقاتی بین‌المللی، طراحی، تولید یک محصول یا خدمت جدید، با تشکیل یک کمیته مدیریتی از این نوع قرارداد استفاده می‌شود.
در این قرارداد تفاهم‌نامه بین دو شرکت ایجاد خواهد شد و شرکت سومی به وجود نخواهدآمد. ضمن قرارداد استراتژیک بین‌المللی که یکی از پرطرفدارترین انواع قرارداد بین‌المللی است، تمامی هزینه‌ها و مشارکت‌های مالی و غیرمالی به صورت ۵۰-۵۰ صورت می‌گیرد.
- قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک
در بررسی انواع قرارداد تجاری بین‌المللی، وجه تمایز قرارداد استراتژیک بین‌المللی و قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک (Joint Venture)، را می‌توان این طور بیان کرد که: همانند قرارداد استراتژیک مشترک، قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک به عنوان یکی از مهم‌ترین انواع قراردادهای حوزه بین‌الملل، برقراری نوعی مشارکت و همکاری میان دو یا چند شرکت است که طی آن، طرفین قرارداد، انجام پروژه خاصی را به صورت مشترک بر عهده می‌گیرند.اما این قرارداد برخلاف ISAC به تاسیس شرکت دیگری توسط طرفین می‌انجامد.
- قرارداد حق امتیاز بین‌المللی
قرارداد حق امتیاز بین‌المللی به قراردادی گفته می‌شود که بر اساس آن یک شرکت صاحب امتیاز در مدت زمان مشخص، در قبال دریافت مبلغ معینی از فروش، حق فروش محصول یا خدمت خود را به شرکت دیگری ارائه می‌دهد.
- قرارداد لیسانس بین المللی
در بازار تجارت جهانی، قرارداد لیسانس بین‌المللی (Licensing Agreement) که احتمالا نام آن را بسیار شنیده‌اید، به قراردادی گفته می‌شود که طی آن حق استفاده از مالکیت فکری و دانش کامل یک محصول به شرکت امتیاز گیرنده داده می‌شود و به اصطلاح امتیاز گیرنده محصول یا خدمتی تحت لیسانس صاحب امتیاز و با نام خود ارائه خواهد داد. از جمله مصادیق قرارداد لیسانس بین‌المللی قرارداد می توان به لیسانس علامت تجاری، اختراع، و دانش فنی یک محصول اشاره کرد.
- قرارداد حمل و نقل بین المللی
حمل و نقل بین‌المللی به معنای هرگونه جابجایی کالا از کشوری به کشور دیگر، با رعایت قوانین و مقررات خاص است. این روش حمل و نقل که در خارج از مرزهای یک کشور انجام می شود، شامل روش های گوناگونی است.
مهم‌ترین روش‌های حمل و نقل بین المللی به شرح زیر است:
* جاده‌ای
* هوایی
* دریایی
* ریلی
جابه‌جایی کالا در حوزه بین‌الملل بر اساس قرارداد حمل و نقل بین‌المللی صورت می‌گیرد.
- قرارداد بازخرید بین‌المللی
در قرارداد بازخرید بین المللی، یک شرکت سرمایه‌گذار خارجی کلیه هزینه‌های سرمایه‌گذاری و تجهیز یک پروژه را تامین می‌کند. در این قرارداد، پس از پایان آن و دریافت درآمد و سود مد نظر سرمایه‌گذار، همه حقوق و مالکیت تجهیزات و تولیدات پروژه در اختیار کشور سرمایه‌پذیر خواهد بود.
- قرارداد بین‌المللی کلید در دست
قرارداد بین المللی کلید در دست (Turn-Key) از جمله انواع قراردادهای بین‌المللی تجاری است که طبق آن کلیه یا بخشی (Semi Turn Key) از مسئولیت طراحی، پیاده‌سازی و اجرا به عهده پیمانکار(شخص حقیقی یا حقوقی) خواهد بود .در قرارداد کلید در دست، مشاور و کارفرما پس از فرآیند مناقصه و عقد قرارداد، تا زمان تحویل پروژه تنها به نظارت کار خواهند پرداخت و در زمان تحویل یک پروژه کامل که قابل بهره برداری کامل است تحویل می‌گیرند.
- قرارداد بیمه بین المللی
مورد آخر انواع قرارداد تجاری بین‌المللی که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد، قرارداد بین‌المللی بیمه است. امروزه با توجه به اهمیت بیمه بین‌المللی این نوع قراردادها جهت تضمین انجام ایمن تجارت بین‌المللی از اهمیت بسیار بالایی برخودار است.
منبع سایت: بازرگانی جی تی جی
