چرا کارکنان دانش خود را به اشتراک نمی‌گذارند؟؟؟
چرا کارکنان دانش خود را به اشتراک نمی‌گذارند؟؟؟
چرا کارکنان دانش خود را به اشتراک نمی‌گذارند؟؟؟
در دنیای کسب‌وکار مدرن، اشتراک دانش به عنوان یکی از عوامل کلیدی در افزایش خلاقیت و بهبود عملکرد فردی و سازمانی شناخته می‌شود. شرکت‌ها تلاش می‌کنند تا با ایجاد فضایی مناسب و تشویق به همکاری، کارکنان خود را به اشتراک‌گذاری دانش ترغیب کنند. با این حال، پدیده‌ای به نام احتکار دانش یا اختفای دانش وجود دارد که باعث می‌شود بسیاری از کارکنان اطلاعات و دانش خود را با دیگران به اشتراک نگذارند. این مقاله به بررسی دلایل این پدیده و راهکارهای ممکن برای فائق آمدن بر آن می‌پردازد.
دلایل اشتراک یا پنهان کردن دانش
- انگیزه‌های فردی
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که انگیزه‌های فردی نقش بسزایی در تصمیم‌گیری کارکنان برای اشتراک یا پنهان کردن دانش دارند. زمانی که کارکنان به صورت داوطلبانه به اشتراک دانش می‌پردازند، احساس رضایت بیشتری دارند. در مقابل، اگر این کار به آنها تحمیل شود، تمایل کمتری به اشتراک‌گذاری دانش خود خواهند داشت. بنابراین، اگر شرکت‌ها بتوانند ارزش اشتراک دانش را به کارکنان خود نشان دهند و آنها را به درک این اهمیت وادار کنند، احتمال اشتراک دانش افزایش می‌یابد.
- استقلال عمل و شغل‌های چالشی
تحقیقات نشان می‌دهد که محیط‌های کاری با استقلال عمل بیشتر و شغل‌های شناختی دشوار، احتمال بیشتری برای اشتراک دانش دارند. این به این دلیل است که این نوع مشاغل نیاز به همکاری و اشتراک دانش بیشتری دارند و کارکنان نیز احساس می‌کنند که اشتراک دانش در این محیط‌ها معنا و ارزش بیشتری دارد. به همین ترتیب، داشتن اختیار عمل در شغل باعث می‌شود که کارکنان احساس معناداری بیشتری کنند و تمایل بیشتری به اشتراک دانش پیدا کنند.
- وابستگی همکاران
یکی از یافته‌های کلیدی تحقیقات این است که وقتی کارکنان احساس می‌کنند که همکارانشان به دانش آنها وابسته هستند، تمایل بیشتری به پنهان کردن دانش دارند. این ممکن است به دلیل احساس فشار برای پاسخگویی به سوالات همکاران یا به دلیل اولویت‌بندی وظایف باشد. در این شرایط، کارکنان ممکن است ترجیح دهند که دانش خود را پنهان کنند تا از این فشارها دور بمانند.
انگیزه افراد برای اشتراک یا پنهان کردن دانش
- اشتراک داوطلبانه
اشتراک داوطلبانه دانش یکی از موثرترین روش‌ها برای تشویق کارکنان به اشتراک‌گذاری اطلاعات است. وقتی کارکنان خود به این نتیجه برسند که اشتراک دانش به بهبود عملکرد فردی و سازمانی کمک می‌کند، انگیزه بیشتری برای اشتراک‌گذاری دانش خواهند داشت. بنابراین، شرکت‌ها باید فضایی فراهم کنند که در آن کارکنان به صورت خودجوش به اشتراک دانش بپردازند و از مزایای آن بهره‌مند شوند.
- اجبار به اشتراک‌گذاری
اجبار به اشتراک‌گذاری دانش می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. زمانی که کارکنان احساس کنند که به اشتراک‌گذاری دانش مجبور شده‌اند، ممکن است تمایل کمتری به این کار داشته باشند و حتی به پنهان کردن دانش روی بیاورند. بنابراین، بهتر است که شرکت‌ها به جای اجبار، کارکنان را به درک اهمیت اشتراک دانش تشویق کنند و فضایی ایجاد کنند که در آن اشتراک دانش به صورت طبیعی و داوطلبانه رخ دهد.
نوع شغل و تاثیر آن بر اشتراک دانش
- شغل‌های شناختی
شغل‌هایی که نیاز به مهارت‌های شناختی بالایی دارند، اغلب کارکنان را به اشتراک دانش ترغیب می‌کنند. این مشاغل، به دلیل چالش‌ها و پیچیدگی‌هایی که دارند، نیاز به همکاری و اشتراک دانش بیشتری دارند. در این شرایط، کارکنان می‌توانند از دانش یکدیگر بهره‌مند شوند و عملکرد بهتری داشته باشند.
- اختیار عمل
داشتن اختیار عمل در شغل باعث می‌شود که کارکنان احساس معناداری بیشتری در کار خود داشته باشند و تمایل بیشتری به اشتراک دانش پیدا کنند. وقتی کارکنان احساس کنند که در تصمیم‌گیری‌ها و فرآیندهای کاری خود نقش دارند، احتمال اشتراک‌گذاری دانش بیشتر می‌شود.
وابستگی همکاران و تاثیر آن بر اشتراک دانش
- احساس فشار
وقتی کارکنان احساس می‌کنند که همکارانشان به دانش آنها وابسته هستند، ممکن است احساس فشار کنند و به پنهان کردن دانش روی بیاورند. این به این دلیل است که پاسخگویی به سوالات همکاران و کمک به آنها ممکن است وقت‌گیر باشد و کارکنان ترجیح دهند که وقت خود را صرف وظایف اصلی خود کنند.
- اولویت‌بندی وظایف
اولویت‌بندی وظایف نیز می‌تواند به پنهان کردن دانش منجر شود. وقتی کارکنان مجبور باشند بین اشتراک دانش و انجام وظایف اصلی خود یکی را انتخاب کنند، ممکن است ترجیح دهند که دانش خود را پنهان کنند تا بتوانند وظایف اصلی خود را به خوبی انجام دهند.
نتیجه‌گیری
اشتراک دانش در سازمان‌ها می‌تواند به بهبود خلاقیت و عملکرد فردی و سازمانی کمک کند. با این حال، پدیده اختفای دانش همچنان یک چالش بزرگ است. برای مقابله با این مشکل، شرکت‌ها باید فضایی ایجاد کنند که در آن اشتراک دانش به صورت داوطلبانه و طبیعی رخ دهد. همچنین، باید توجه داشت که محیط‌های کاری با استقلال عمل بیشتر و شغل‌های شناختی دشوار، احتمال اشتراک دانش را افزایش می‌دهند. در نهایت، باید به این نکته توجه داشت که احساس وابستگی همکاران و فشارهای مرتبط با آن می‌تواند به پنهان کردن دانش منجر شود. با درک این عوامل و ایجاد شرایط مناسب، شرکت‌ها می‌توانند به اشتراک دانش در سازمان‌های خود کمک کنند و از مزایای آن بهره‌مند شوند.
✍منبع: HBR
