هیئت مدیره حرفه‌ای: نقش‌ها، چالش‌ها و راه‌حل‌ها
هیئت مدیره حرفه‌ای: نقش‌ها، چالش‌ها و راه‌حل‌ها
هیئت مدیره حرفه‌ای: نقش‌ها، چالش‌ها و راه‌حل‌ها
هنری مینتزبرگ در کتاب خود "قصه‌های شب برای مدیران" به تفصیل وظایف و چالش‌های هیئت مدیره حرفه‌ای را تشریح می‌کند. در این مقاله، به بررسی این وظایف و مشکلات رایج در عملکرد هیئت مدیره شرکت‌ها و راه‌حل‌های پیشنهادی برای بهبود کارایی آنها خواهیم پرداخت.
وظایف کلیدی هیئت مدیره حرفه‌ای
مشاوره به مدیرعامل: یکی از مهم‌ترین وظایف هیئت مدیره ارائه مشورت‌های استراتژیک به مدیرعامل در خصوص موضوعات کلیدی و برنامه‌های اصلی شرکت است.
جذب سرمایه و منابع: هیئت مدیره با استفاده از شبکه‌های خود و ایجاد ارتباطات موثر، به جذب سرمایه و منابع بیشتر برای شرکت کمک می‌کنند.
تقویت شهرت و اعتبار: حضور افراد معتبر و تاثیرگذار در ترکیب هیئت مدیره می‌تواند به تقویت شهرت و اعتبار شرکت در میان ذینفعان و مشتریان کمک کند.
اتصال به مراکز قدرت: اعضای هیئت مدیره معمولاً با افراد و نهادهای تاثیرگذار در ارتباط هستند و می‌توانند شرکت را به این مراکز قدرت متصل کنند.
ارزیابی عملکرد مدیرعامل: ارزیابی مستمر عملکرد مدیرعامل و جایگزینی او به موقع ضرورت، یکی دیگر از وظایف اساسی هیئت مدیره است.
چالش‌ها و آسیب‌های هیئت مدیره
با وجود اهمیت وظایف فوق، هیئت مدیره‌ها معمولاً با چالش‌ها و مشکلاتی مواجه هستند که کارایی و اثربخشی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد:
جلسات نامنظم: جلسات هیئت مدیره معمولاً نامنظم و با فاصله زمانی طولانی برگزار می‌شود، که باعث عدم آگاهی کافی اعضا از آنچه واقعاً در شرکت رخ می‌دهد می‌شود.
وابستگی به مدیرعامل: معمولاً تنها نقطه ارتباط هیئت مدیره با شرکت، مدیرعامل است که این امر می‌تواند منجر به دریافت اطلاعات نادرست و یک‌جانبه شود.
عدم ارتباط با بدنه شرکت: هیئت مدیره به دلیل عدم ارتباط مستقیم با بدنه شرکت و مدیران عملیاتی، نمی‌توانند گزینه‌های مناسبی برای تصدی پست مدیرعاملی از درون شرکت پیدا کنند و معمولاً مدیرعامل را از بیرون از شرکت انتخاب می‌کنند.
انتخاب‌های نادرست: اعضای هیئت مدیره معمولاً از طبقات اجتماعی بالا هستند و مدیرعاملی را انتخاب می‌کنند که او نیز از طبقات اجتماعی خاص است، که ممکن است منجر به رفتارهای غیرسازنده شود.
نقش منفی هیئت مدیره
به دلیل مشکلات فوق، هیئت مدیره‌ها گاه به جای ایفای نقش مثبت و سازنده، به دخالت در جزئیات و امور اجرایی واحدهای مختلف شرکت می‌پردازند که معمولاً باعث تضعیف جایگاه شرکت در بازار می‌شود. این امر موجب شده بسیاری از مدیران اجرایی، اعضای هیئت مدیره را به عنوان افرادی مزاحم و بی‌اثر تلقی کنند.
راه‌حل‌های پیشنهادی
برای کاهش آثار زیان‌بار و افزایش کارایی هیئت مدیره، شرکت‌های حرفه‌ای از ابزارها و روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
تشکیل گروه‌های مشورتی: در کنار هیئت مدیره، گروه‌های مشورتی متشکل از اعضای شبکه‌های توزیع و کارمندانی از واحدهای مختلف شرکت تشکیل می‌دهند تا آشنایی اعضا با بازار و کسب و کار شرکت افزایش یابد.
دعوت از مشتریان کلیدی: در جلسات هیئت مدیره از مشتریان اصلی و کلیدی شرکت دعوت می‌شود تا درباره وضعیت و جایگاه شرکت و رقبایش در بازار صحبت کنند و پیشنهادات لازم را ارائه دهند.
انتخاب اعضای هیئت مدیره از بین مدیران اجرایی: یک یا دو عضو هیئت مدیره از بین مدیران اجرایی شرکت انتخاب می‌شوند تا بتوانند دیدگاه‌ها، برنامه‌ها و استراتژی‌های هیئت مدیره را به واقعیت نزدیک کنند.
نتیجه‌گیری
هیئت مدیره حرفه‌ای نقشی حیاتی در هدایت و رهبری شرکت‌ها ایفا می‌کند، اما چالش‌ها و مشکلات مختلف می‌تواند مانع از انجام موثر این نقش شود. با توجه به اهمیت وظایف هیئت مدیره و تاثیر آن بر عملکرد شرکت، استفاده از راه‌حل‌های پیشنهادی می‌تواند به بهبود کارایی و اثرگذاری هیئت مدیره کمک کند. ایجاد ارتباطات موثر، تقویت آگاهی از بازار و بهره‌گیری از نظرات و تجربیات مختلف، می‌تواند نقش هیئت مدیره را از یک مزاحم به یک نیروی موثر و سازنده تبدیل کند.
منبع: آکادمی مدیریت
